Gira KNX tastsensor 4-voudig milieubeeld
Een schakelaar bestaat eenvoudig gezegd uit drie onderdelen. Het basiselement, de schakelknop en de afdekramen. Welk soort schakelaar het beste bij u past? Daarbij is belangrijk, wat uw wensen zijn. Bijvoorbeeld, hoeveel lampen, hoeveel controle en hoeveel bedieningspunten u nodig heeft. Wilt u liever conventioneel of slim schakelen. Hieronder leggen wij u graag uit welke soorten schakelaars er zijn en waar u deze het beste toe kunt passen.

Wat is een schakelaar?

Lichtschakelaars zijn als het ware een soort ‘poorten’ of activeerders tussen materialen en kabels die elektrische stroom doorlaten. Er bestaan vele verschillende soorten schakelaars, echter de bekendste schakelaars zijn de lichtschakelaars. Deze worden vaak als bedieningspunt gebruikt om één lamp of meerdere lampen in een groep in- of uit te schakelen of lampgroepen in zijn totaliteit te bedienen. Hoeveel lampen of lampgroepen een schakelaar bedient, ligt aan het soort schakelaar en de controle die u nodig heeft.

De eerste soort schakelaar: de enkelpolige schakelaar

Een enkelpolige schakelaar is een soort schakelaar met twee aansluitklemmen en één schakelknop die de fasedraad van de schakeldraad onderbreekt of verbindt. Vaak wordt een wisselschakelaar als enkelpolige schakelaar gebruikt omdat deze een universele werking/toepassing heeft.

 

Een enkelpolige schakelaar is onderdeel van een enkelpolige schakeling en wordt gebruikt in kleine ruimtes, die zijn voorzien van één deur (denk hier bijvoorbeeld aan een voorraad kast) en waar het voldoende is om het licht vanuit één punt in of uit te schakelen. Het is dus voor velen de basis schakelaar.

Wat is een wisselschakelaar?

Een wisselschakelaar is een lichtschakelaar met één knop en drie aansluitklemmen. De wisselschakelaar noemt men ook wel universeel schakelaar omdat u de schakelaar op twee verschillende manieren kunt gebruiken. Door deze multifunctionaliteit van de wisselschakelaar, wordt deze schakelaar het vaakst toegepast.

Waar u een wisselschakelaar gebruikt is afhankelijk van hoe u de schakelaar gebruikt. Bedient u het licht met één wisselschakelaar? Dan gebruikt u de wisselschakelaar anders dan in andere ruimtes waar u het licht met twee wisselschakelaars wilt bedienen. De wisselschakelaar kan bijna overal worden toegepast.

Waar kunt u het beste dubbele wisselschakelaars installeren?

Een dubbele wisselschakelaar, ook wel wissel- wisselschakelaar genoemd, bestaat uit twee wisselschakelaars in één basiselement. Deze soort schakelaar heeft zes aansluitklemmen en twee schakelknoppen.

 

Ook hier geldt waar u een dubbele wisselschakelaar gebruikt is afhankelijk van hoe u deze dubbele wisselschakelaar gebruikt. Wilt u het één licht of lichtgroep bedienen met twee dubbele wisselschakelaars? Dan gebruikt u de dubbele wisselschakelaar in andere ruimtes dan wanneer je de dubbele wisselschakelaar gebruikt om twee lampen of lampgroepen vanuit drie plekken te bedienen.

Waar gebruik ik een kruisschakelaar?

Een kruisschakelaar is een soort schakelaar met vier aansluitklemmen. De kruisschakelaar verbindt of onderbreekt twee wisselschakelaars met elkaar middels vier schakeldraden. Met een kruisschakelaar kan een wisselschakeling worden uitgebreid naar een kruisschakeling.

 

Een kruisschakelaar is onderdeel van een kruisschakeling en wordt voornamelijk gebruikt in ruimtes met meer dan twee deuren of bijvoorbeeld in een trappenhuis waar het licht vanuit meer dan twee plekken wordt in- of uitgeschakeld.

Wat is een serieschakelaar?

Een serieschakelaar is een schakelaar met 2 schakelknoppen. Met een serieschakelaar kunt u het licht aan- en uitschakelen vanaf één plaats. Met een serieschakelaar kunnen twee lampen of twee lampgroepen in een huis, bijvoorbeeld in de woonkamer, vanuit dezelfde plek worden in- of uitgeschakeld.

 

Een serieschakelaar is onderdeel van een serieschakeling en gebruikt men om vanuit één plek, twee lampen of twee lampgroepen in of uit te schakelen. Gebruikt u een deel van de ruimte wel en een deel van de ruimte niet? Dan hoeven niet allebei de lampen of lampgroepen aan of uit. Echter gebruikt u juist de hele ruimte? Dan kunt u beide lampen of lampgroepen inschakelen met één schakelaar.

Welk soort schakelaar is een tastschakelaar of drukvlakschakelaar?

Een drukvlakschakelaar (wordt ook wel tiptoetsschakelaar of tastschakelaar genoemd), is een schakelaar die terugspringt oftewel terugveert naar de oorspronkelijke stand wanneer op de schakelaar wordt gedrukt. Echter blijft het apparaat wat is ingeschakeld, bijvoorbeeld verlichting, bij een drukvlakschakelaar ingeschakeld wanneer de schakelaar wordt losgelaten. Wordt de schakelaar opnieuw ingedrukt en losgelaten? Dan wordt het licht uitgeschakeld.

De drukvlakschakelaars worden gebruikt om een uniforme uitstraling aan uw schakelmateriaal te geven doordat ze altijd in dezelfde positie staan, ongeacht of bijvoorbeeld licht in- of uitgeschakeld is. Perfect voor een plaats in uw woning waar u meerdere schakelaars wilt installeren.

Schalterarten, Senic Friends of Hue Smart Switch im Gira E2 Design
Voor Philips Hue-fans: de Senic Friends of Hue-schakelaar in Gira E2-design werkt zonder kabels of batterij. Bron: Senic

Wat is een pulseschakelaar, en waar gebruikt u dit soort schakelaars?

Ook wel pulsdrukker of drukcontact- of momentschakelaar genoemd, is een soort schakelaar die direct terugveert wanneer de schakelaar wordt losgelaten. Daarmee wordt de verbinding direct verbroken wanneer de schakelaar wordt losgelaten.

 

Een pulsschakelaar wordt voornamelijk gebruikt voor deurbellen en voor aan het bedienen van jaloezieën.  Daarnaast wordt een pulsschakelaar gebruikt voor het dimmen van (LED) verlichting en voor Smart Home systemen zoals KNX domotica.

Welke soorten automatische (slimme) lichtschakelaars kunnen conventionele schakelaars vervangen of aanvullen?

De automatische schakelaar zorgt ervoor dat uw verlichting alleen ingeschakeld wordt wanneer dit gewenst is. Goede voorbeelden van dit soort schakelaars zijn bewegingsmelders, schakelaars met lichtsensoren, smart schakelaars of KNX gestuurde systemen.

Slimme schakelaars maken eenvoudig werk van het controleren van uw verlichting. Door middel van voorgeprogrammeerde scénes kunt u eenvoudig via een knop alles activeren wat u wenst. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het dimmen van alle verlichting in uw woonkamer, maar een aantal oriëntatie tafellampen blijft branden. Perfect voor een filmavond thuis. Daarnaast hoeft u zich natuurlijk niet te begrenzen bij de verlichting, de slimme schakelaars kunnen alle verbonden apparaten in- en uitschakelen zodat alles intuïtief verloopt. 

Automatische schakelaars met bewegingsmelders kunnen natuurlijk ingezet worden op plaatsen waar u niet de hele dag verlichting nodig hebt. Om zo onnodig energieverbruik te verminderen en het comfort van uw woning te vergroten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een melder voor op uw toilet.

Dimmen in plaats van lichtschakelaars

Een dimmer is een schakelaar waarmee de toevoer van stroom of spanning naar uw elektrische apparaten geregeld kan worden. De meest bekende dimmer is de lichtdimmer waarmee de lichtintensiteit van verlichting bepaald kan worden. Belangrijk is hierbij wel dat er twee meest gangbare dimmer soorten zijn, die voor conventionele lichtbronnen en die voor LED’s.

Uw verlichting centraal besturen tussen aan en uit. Daar komt een dimmer bij kijken. De Gira dimmer geeft u de controle om uw traditionele verlichting of LED te besturen. Dit verlaagt uw energieverbruik en verlengt de gemiddelde levensduur van uw lichtbronnen.

Welke soorten schakelaars zijn er voor buiten?

Wanneer u een energievoorziening of schakelaar buiten wilt installeren is het belangrijk om te weten hoe deze worden blootgesteld aan de elementen. Een goede bescherming tegen (spat)water is dan ook zeer belangrijk. Een minimale waarde van IP44 is dan ook verplicht.

De IP-waarde geeft informatie over de bestendigheid tegen het binnendringen van vaste stoffen en vloeistoffen. Wilt u de wandcontactdozen buiten monteren dan moeten ze minimaal een IP44 beschermingsgraad hebben.

Designs en afdekramen maken uw lichtschakelaars af

Naast de basiselementen van de schakelaar, zijn er ook verschillende afdekramen. Dit zijn de buitenste frames om de schakelaar die finishing touch geven. Via ons Mix & Match in het system 55 kunnen meer dan 90 inzetstukken gecombineerd worden met 7 verschillende designvarianten. Zo vindt u altijd een design dat bij uw woning past.