De Canadees-Amerikaanse architect Frank Gehry heeft een unieke en speelse benadering van het deconstructivisme. We laten u zes spectaculaire gebouwen zien uit een creatieve periode van 50 jaar.

De gebouwen van Frank Gehry zijn spectaculair en ongewoon. Gebroken geometrieën, ongelijke hoeken, muren die bol lijken en ongebruikelijke materialen zoals golfplaten en multiplex zijn allemaal kenmerkend voor zijn ontwerpen, die uitstekende voorbeelden zijn van deconstructivisme. De gebouwen van Frank Gehry vervagen de grens tussen kunst en architectuur.

1. Het Guggenheim Museum in Bilbao

Een van de gebouwen van Frank Gehry die de architect beroemd heeft gemaakt is het Guggenheim Museum in Bilbao, Noord-Spanje. Het museum voor moderne kunst, dat in 1997 werd geopend, blijft tot op de dag van vandaag een icoon van het deconstructivisme. Het gebouw, dat in de kern ovaal is, ligt aan de rivier de Nervión en krijgt zijn sculpturale uiterlijk door het gebruik van een buitenhuid van titanium, kalkzandsteen en glas. Verspreid over 11.000 vierkante meter tentoonstellingsruimte zijn 19 galerijen met hedendaagse kunst, die door hun ontwerptaal gemakkelijk van buitenaf te herkennen zijn. Gehry zelf zegt dat de bouw van het Guggenheim Museum, die vier jaar in beslag nam, een van de belangrijkste bakens in zijn creatieve leven was.

Frank Gehry Guggenheim Bilbao
Een spectaculair gebouw: het Guggenheim Museum in Bilbao. Bron: Museo Guggenheim Bilbao

2. Frank Gehry's Walt Disney Concert Hall in Los Angeles

Het onmiskenbare collageachtige karakter van architecturaal deconstructivisme werd door Frank Gehry behouden toen de Walt Disney Concert Hall in Los Angeles werd gebouwd. Het gebouw, dat in 2003 werd voltooid, is een gedenkteken voor de overleden echtgenoot van Lillian B. Disney, Walt Disney, die een langdurige band had met de locatie. Gehry's visie voor de nieuwe concertzaal was een huiskamer voor de stad waar mensen zich thuis konden voelen. Met een oppervlakte van 2.140 vierkante meter en 2.265 zitplaatsen doet dit roestvrijstalen wonder denken aan een zeilschip. Nog een bijzonder architectonisch kenmerk: de buitenmuren lijken zich van binnen naar buiten uit te strekken.

Frank Gehry Walt Disney Concert Hall Los Angeles
Walt Disney Concert Hall is een internationaal erkend architectonisch herkenningspunt. Bron: iStock

3. Vitra Design Museum in Weil am Rhein

Buitengewoon meubeldesign heeft een passende omgeving nodig, zoals te zien is in het Vitra Design Museum in Weil am Rhein, een van 's werelds toonaangevende designmusea en tegelijkertijd Gehry's eerste gebouw in Europa. Frank Gehry ontwierp hier zowel het museum als het administratieve gebouw. Het sculpturale omhulsel van wit pleisterwerk en titaniumzink ziet er bijna ongewoon sober uit. Naast het gebouw van Frank Gehry zijn er nog meer ontwerpen van grote architecten te vinden op het Vitra-terrein - bijvoorbeeld de brandweerkazerne van wijlen de gevierde architecte Zaha Hadid, die ook de deconstructivistische stijl omarmde. In haar latere jaren ontwierp ze vooral gebouwen met gewelfde vormen, wat haar de titel 'Koningin van de rondingen' opleverde.

Frank Gehry Vitra Design Museum
Het Vitra Design Museum is een collage van torens, hellingen en kubussen waarvan de vormen de verspreiding van licht volgen. Bron: Thomas Dix

4. Frank Gehry gebouw in Praag: Het Dansende Huis

Het Dansende Huis in Praag, dat in het historische centrum van de stad staat, laat zien hoezeer Gehry's gebruik van deconstructivistische vormen wereldwijd als controversieel wordt beschouwd. Het gebouw staat in schril contrast met belangrijke bezienswaardigheden zoals de Karelsbrug, de Sint-Vituskathedraal en het Oude Stadsplein. 

Het gebouw van Frank Gehry en Vlado Milunic, dat in 1996 werd voltooid, wordt door de plaatselijke bevolking 'Ginger and Fred' genoemd - een verwijzing naar Ginger Rogers en Fred Astaire, die de inspiratie vormden voor de twee scheve hoektorens die duidelijk een dansend paar voorstellen. Niet uitgelijnde ramen, gebogen betonnen palen en de golvende vorm van het gebouw zijn klassieke kenmerken van het Dansende Huis. Een ander interessant aspect is dat de twee gebouwdelen binnenin nergens met elkaar verbonden zijn. Vandaag de dag heeft het nieuwe gebouw zijn plaats gevonden te midden van aloude gebouwen en is het een populaire bezienswaardigheid.

Frank Gehry dancing house
Het Dansende Huis van Praag is een van de beroemdste gebouwen in Tsjechië. Bron: iStock

5. Frank Gehry gebouwen in Duitsland: Neuer Zollhof in Düsseldorf

Gehry bevordert ook het idee van sculpturale gebouwen in zijn ontwerp van de Neuer Zollhof in Düsseldorf. Het gebouw uit 2003 maakt deel uit van de herontwikkeling van de Rijnhaven, waar naast Gehry nog andere architecten, zoals David Chipperfield en Steven Holl, projecten hebben lopen. Gehry's structuur bestaat uit drie gebouwen die een eenheid vormen door hun deconstructivistische stijl, maar verschillen in uitvoering en vorm. Voor het ontwerp zijn verschillende materialen gekozen, waarbij het gebouw in het midden bewust van roestvrij staal is gemaakt zodat de andere twee in de gevel weerspiegeld worden. De Gehry-gebouwen in de Mediahaven zijn een grote trekpleister geworden voor bezoekers en behoren tot de meest gefotografeerde bouwwerken in de Rijnmetropool.

Frank Gehry Neuer Zollhof Duesseldorf
Het Neue Zollhof met zijn extraverte ontwerp is een van de bezienswaardigheden van Düsseldorf. Bron: Düsseldorf Tourismus

6. Arles: kunst- en cultuurcentrum LUMA

In totaal 11.000 aluminium panelen sieren de 56 meter hoge expositietoren van het nieuwe kunst- en cultuurcentrum Luma in Arles. De toren, die mijlenver zichtbaar is, rijst op uit een cilindervormige glazen voet en reikt naar de hemel. De aluminium gevel is voorzien van spiegelende vitrines die de omgeving weerspiegelen en de bezoekers een prachtig uitzicht bieden. 

 

Voor de structuur keek Gehry naar de geschiedenis van de stad: de basis is geïnspireerd op het Romeinse amfitheater in Arles en de toren moet doen denken aan 'Sterrennacht', geschilderd door Vincent van Gogh in 1889. Het centrum werd in juni 2021 geopend.

Frank Gehry Luhma Art Cultural Center
De LUMA Foundation, onder het beschermheerschap van Maja Hoffmann, is een van de meest ambitieuze artistieke projecten van het decennium. Bron: iStock

De deconstructivistische gebouwen van Frank Gehry doen overal ter wereld de hoofden omdraaien en maken een blijvende indruk op bezoekers. Omdat veel van zijn gebouwen open zijn voor het publiek, bijvoorbeeld als musea, kunnen architectuurfans Gehry's gebouwen persoonlijk bekijken als een meeslepende ervaring.